Để giải quyết tình huống bố lạm dụng quyền thăm nom để gây tác động xấu đến việc giáo dục con, người mẹ có thể thực hiện nhiều biện pháp pháp lý và thực tế để bảo vệ con. Dưới đây là các bước và hành động cụ thể mà người mẹ có thể cân nhắc:
1. Thu thập chứng cứ:
- Ghi chép chi tiết: Người mẹ nên ghi lại một cách cẩn thận thời gian, địa điểm, nội dung các cuộc thăm nom và những tác động tiêu cực mà con phải chịu sau đó (ví dụ: con có biểu hiện buồn bã, lo lắng, thay đổi hành vi, học tập sa sút, nghe theo những lời nói không phù hợp từ bố).
- Lưu giữ tin nhắn, email: Nếu có bất kỳ thông tin liên lạc nào giữa bố và con hoặc giữa bố và mẹ liên quan đến vấn đề này, hãy lưu giữ lại.
- Lời khai của con (nếu phù hợp độ tuổi): Nếu con đủ tuổi nhận thức và có khả năng diễn đạt, lời khai của con về những tác động tiêu cực là một chứng cứ quan trọng.
- Lời khai của người làm chứng: Nếu có người thân, bạn bè, giáo viên… chứng kiến những tác động xấu hoặc hành vi không phù hợp của người bố trong quá trình thăm nom, hãy thu thập lời khai của họ.
2. Trao đổi và thỏa thuận:
- Trao đổi trực tiếp: Người mẹ nên cố gắng trao đổi trực tiếp với người bố một cách bình tĩnh và thiện chí, nêu rõ những lo ngại về tác động tiêu cực của việc thăm nom đến con và đề xuất các biện pháp khắc phục.
- Thỏa thuận bằng văn bản: Nếu có thể đạt được sự đồng thuận, hãy lập văn bản thỏa thuận về việc thăm nom, trong đó quy định rõ thời gian, địa điểm, cách thức thăm nom, và những điều cần tránh để không gây ảnh hưởng xấu đến con. Văn bản này nên được công chứng để có giá trị pháp lý cao hơn.
3. Yêu cầu sự hỗ trợ từ các bên liên quan:
- Người thân, bạn bè: Chia sẻ tình hình với những người thân thiết để nhận được sự hỗ trợ về mặt tinh thần và có thể can thiệp, hòa giải nếu cần thiết.
- Nhà trường, giáo viên: Thông báo cho nhà trường và giáo viên về tình hình để họ có thể theo dõi, hỗ trợ con về mặt tâm lý và học tập, đồng thời có thể làm chứng về những thay đổi tiêu cực của con.
- Chuyên gia tâm lý: Tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia tâm lý trẻ em để đánh giá tác động của tình hình lên con và có biện pháp hỗ trợ phù hợp. Báo cáo của chuyên gia tâm lý có thể là một chứng cứ quan trọng trước Tòa.
4. Sử dụng các biện pháp pháp lý:
- Yêu cầu Tòa án điều chỉnh quyền thăm nom: Đây là biện pháp pháp lý mạnh mẽ nhất để ngăn chặn hành vi gây tác động xấu của người bố. Người mẹ có quyền nộp đơn yêu cầu Tòa án xem xét lại và điều chỉnh quyết định về quyền thăm nom đã có trước đó, dựa trên căn cứ là việc thực hiện quyền này đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển và giáo dục của con.
- Căn cứ pháp lý: Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con hoặc mức cấp dưỡng nuôi con. Mặc dù không trực tiếp quy định về việc điều chỉnh quyền thăm nom, nhưng Tòa án có thẩm quyền xem xét toàn diện các yếu tố liên quan đến quyền và lợi ích tốt nhất của con khi giải quyết các vấn đề về hôn nhân và gia đình.
- Hồ sơ cần nộp: Đơn yêu cầu điều chỉnh quyền thăm nom, bản sao giấy khai sinh của con, bản sao bản án/quyết định ly hôn (nếu có), các chứng cứ thu thập được về việc người bố lạm dụng quyền thăm nom gây tác động xấu đến con.
- Yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời: Trong trường hợp tình hình nghiêm trọng, người mẹ có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm người bố thực hiện quyền thăm nom hoặc hạn chế thời gian, địa điểm, cách thức thăm nom trong thời gian chờ Tòa giải quyết yêu cầu điều chỉnh quyền thăm nom chính thức.
- Căn cứ pháp lý: Điều 114 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về các biện pháp khẩn cấp tạm thời, trong đó có biện pháp cấm thực hiện hành vi nhất định có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.
- Yêu cầu can thiệp từ cơ quan bảo vệ trẻ em: Liên hệ với các cơ quan chức năng như Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội, Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111 để được tư vấn và hỗ trợ can thiệp kịp thời, đặc biệt khi phát hiện các dấu hiệu bạo hành, xâm hại trẻ em.
Các yếu tố Tòa án sẽ xem xét khi điều chỉnh quyền thăm nom:
- Quyền và lợi ích tốt nhất của con: Đây là nguyên tắc hàng đầu. Tòa án sẽ xem xét mọi yếu tố để đảm bảo quyết định đưa ra là tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của con.
- Tình hình thực tế chăm sóc, giáo dục con của mỗi bên.
- Tình cảm, nguyện vọng của con (nếu con đủ tuổi nhận thức).
- Hành vi của người bố trong quá trình thăm nom.
- Khả năng đảm bảo môi trường sống lành mạnh, ổn định cho con của mỗi bên.
Lời khuyên:
- Bình tĩnh và kiên trì: Quá trình pháp lý có thể mất thời gian, người mẹ cần giữ bình tĩnh và kiên trì thu thập chứng cứ, theo đuổi vụ việc.
- Tìm kiếm sự tư vấn pháp lý: Luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình sẽ cung cấp sự tư vấn chuyên nghiệp, giúp người mẹ hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, chuẩn bị hồ sơ và các bước tiến hành hiệu quả nhất.
- Ưu tiên lợi ích của con: Mọi hành động của người mẹ cần đặt lợi ích tốt nhất của con lên hàng đầu.
Việc ngăn chặn hành vi lạm dụng quyền thăm nom là một vấn đề phức tạp và nhạy cảm, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều biện pháp pháp lý và thực tế. Người mẹ cần kiên quyết bảo vệ con mình bằng cách thu thập chứng cứ đầy đủ và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.