Trước thời điểm Bộ luật Hình sự năm 2015 có hiệu lực (ngày 1/7/2016), trên một số trang báo, trên mạng xã hội …. đã rộ lên thông tin liên quan đến việc xử lý hình sự đối với các hành vi kinh doanh trên Facebook, trên website hay đưa ra nhận định “Nguyễn Hà Đông có thể bị xử lý hình sự về hành vi kinh doanh game Flappy Bird” ….nếu không đăng ký.
Tuy nhiên, khi xem xét nội hàm của Điều luật này, tôi cho rằng người dân không cần phải quá hoang mang lo lắng, bởi trong 6 hành vi quy định tại khoản 1 Điều này thì đã có tới 5 hành vi là những hành vi kinh doanh có điều kiện. Tức là người tiến hành kinh doanh buộc phải được nhà nước cấp phép khi tiến hành kinh doanh. Cụ thể là các hành vi: Kinh doanh vàng trên tài khoản; Sàn giao dịch thương mại điện tử; Kinh doanh đa cấp; Trung gian thanh toán; Trò chơi điện tử trên mạng.
Như vậy, pháp luật đã buộc những người kinh doanh đối với các sản phẩm, dịch vụ nêu trên phải được nhà nước cấp phép và phải kinh doanh đúng với nội dung giấy phép đã được nhà nước cấp. Trong trường hợp kinh doanh đối với các sản phẩm, dịch vụ nêu trên mà không có giấy phép hoặc có giấy phép nhưng kinh doanh không đúng với giấy phép được cấp thì sẽ bị xử lý. Trong trường hợp hành vi đủ yếu tố cấu thành hình sự thì sẽ bị xử lý theo quy định tại Điều 292 BLHS. Trong trường hợp chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì những người thực hiện hành vi nêu trên sẽ bị xử lý vi phạm hành chính về các hành vi vi phạm pháp luật của mình.
Những quy định nêu trên, theo tôi không làm giảm hay triệt tiêu sự sáng tạo, sự tự do kinh doanh của những người viết phần mềm, viết game. Bởi chúng ta biết, tự do kinh doanh nhưng phải trong khuôn khổ pháp luật. Bởi pháp luật không phải là công cụ phục vụ riêng đối với những người kinh doanh mà còn phục vụ chung cho lợi ích của toàn xã hội. Quy định của Điều luật này là để bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ quan hệ xã hội phát sinh ngày càng nhiều trên môi trường viễn thông, mạng máy tính. Tránh tình trạng các đối tượng xấu lợi dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân và xã hội. Chúng ta cứ mặc sức sáng tạo, tạo ra các sản phẩm có ích cho xã hội, nhưng khi đưa sản phẩm đó vào kinh doanh, thu lợi nhuận thì buộc phải tuân thủ quy định chung của pháp luật về cấp phép và đóng thuế đối với hoạt động kinh doanh, thu lợi của mình. Đây là nghĩa vụ bắt buộc của những người kinh doanh.
Có quan điểm cho rằng, việc này tạo ra sự bất bình đẳng cho những người cung cấp dịch vụ trên mạng máy tính, mạng viễn thông với lý do rằng, tại sao các dịch vụ khác (ngoài 5 loại dịch vụ đã liệt kê ở trên) nếu cung cấp trên mạng máy tính, mạng viễn thông thi không bị coi là tội phạm, như vậy có thể hiện sự bất bình đẳng giữa những người cung cấp dịch vụ khác nhau hay không? Tôi cho rằng không! Bởi trên thực tế thì 5 loại dịch vụ nêu trên, nếu không có sự kiểm soát, cấp phép của cơ quan quản lý nhà nước thì sẽ có nguy cơ gây thiệt hại vô cùng lớn cho người tiêu dùng và xã hội. Ở đây, các nhà làm luật đã có sự đánh giá đúng mức về tầm ảnh hưởng của các dịch vụ nêu trên đến đời sống xã hội và theo tôi, xử lý hình sự đối với các dịch vụ cụ thể đã được liệt kê là cần thiết, nó thể hiện đặc tính phòng ngừa trong các quy phạm pháp luật. Hay nói cách khác, những người thực hiện 5 loại dịch vụ nêu trên mà không xin phép hoặc hoạt động không đúng giấy phép sẽ bị coi là hành vi nguy hiểm cho xã hội và cần phải có sự điều chỉnh của pháp luật Hình sự thì mới đủ tính răn đe, giáo dục và tránh được nguy cơ gây ra các thiệt hại lớn đối với người tiêu dùng cũng như toàn xã hội.
Quay lại trường hợp cụ thể của Nguyễn Hà Đông với game Flappy Bird, trên một số tờ báo, trang mạng xã hội cho rằng Nguyễn Hà Đông sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 292 BLHS mới về hành vi kinh doanh game mà không được cấp phép của mình. Tôi cho rằng đây là một ý kiến không chính xác, những người đưa ra ý kiến này có đọc luật nhưng không hiểu hết nội hàm của luật cũng như không hiểu về cách thức Nguyễn Hà Đông đang thu lợi nhuận từ game của mình. Bởi Điều này chỉ điều chỉnh đối với người cung cấp dịch vụ trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không có giấy phép hoặc không đúng nội dung giấy phép. Còn Nguyễn Hà Đông là người sáng tạo ra game, sau đó, anh thông qua các “nhà cung cấp dịch vụ” khác để khai thác game của mình, từ đó thu lợi nhuận. Hà Đông không phải người cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng. Do đó, không thể áp dụng quy định này để xử lý hình sự đối với Nguyễn Hà Đông trong vụ việc liên quan đến game Flappy Bird.
Tôi cho rằng, sự khúc mắc, lo lắng của người dân xuất phát ở hành vi thứ 6 (điểm e, khoản 1 Điều 292) là “Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật” – Đây là một dạng quy định mở. Tức là nhà làm luật đề phòng những trường hợp có những hành vi khi ban hành Bộ luật Hình sự chưa phát sinh, tuy nhiên, trong quá trình triển khai thì sẽ phát sinh và xâm phạm đến các quan hệ xã hội được Luật Hình sự bảo vệ. Dưới góc độ của người tư vấn pháp luật, tôi cho rằng quy định này không phù hợp với môi trường pháp lý hiện nay. Bởi nguyên tắc chung của Luật Hình sự là một người chỉ bị coi là tội phạm khi thực hiện hành vi đã được quy định trong Bộ luật Hình sự. Như vậy, quy định tại điểm e, khoản 1 Điều 292 sẽ như một cái “rọ” để hút tất cả những hành vi của người cung cấp dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông vào để xử lý hình sự.
Thiết nghĩ, trong một môi trường pháp lý đang rất cần sự minh bạch thì những quy định kiểu “đón lỏng” như thế này là không cần thiết. Nó sẽ tạo ra sự áp dụng pháp luật một cách tùy tiện của các cơ quan tố tụng. Trong trường hợp này, Quốc Hội nên nhanh chóng sửa đổi theo hướng loại bỏ điểm e, khoản 1 Điều 292 ra khỏi Bộ luật Hình sự hoặc ngay lập tức phải ban hành Nghị quyết chỉ rõ các “dịch vụ khác” là dịch vụ nào. Điều đó giúp cho pháp luật được áp dụng thống nhất và quan trọng hơn là tạo ra sự minh bạch khi thực thi pháp luật của các cơ quan tiến hành tố tụng. Tránh trường hợp sinh mạng pháp lý của người dân bị xâm phạm bởi những quy định mơ hồ về nội hàm, cộng với sự tùy tiện trong áp dụng pháp luật của những người tiến hành tố tụng.
Tin chi tiết tại: http://vitv.vn/tin-video/28-08-2016/dieu-292-blhs-2015-sua-doi-van-hinh-su-hoa-cac-quan-he-kinh-te/42801
Một sự việc hi hữu gần đây của một cô gái Nam Định, Trần Ngọc Hiền, bị chỉ trích vì bức ảnh mặc đồ phản cảm trên sân pickleball. Hình ảnh lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội và vấp phải nhiều ý kiến trái chiều, cho rằng trang phục của cô không phù hợp khi chơi thể thao. Tuy nhiên, chính chủ đã khẳng định đây là ảnh ghép, do bạn bè chỉnh sửa từ ảnh gốc và không có ý định phát tán ra công chúng. Sau khi ảnh chế bị lan truyền, dù đã cố gắng đính chính và yêu cầu gỡ bỏ, nhưng bức ảnh vẫn tiếp tục được chia sẻ, gây mệt mỏi cho cô.
Theo chương trình lập pháp, dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá XV, Luật sư Trần Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch, đã đóng góp ý kiến cho dự án sửa đổi Luật Đất đai, nhấn mạnh cần chú trọng sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật đất đai và đảm bảo tính minh bạch trong việc giao đất, cho thuê đất, và chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Ông cũng nêu ra những hạn chế còn tồn tại trong Luật Đất đai 2013, như sự thiếu thống nhất trong các quy định pháp luật, bất cập trong phân loại đất đai và quy định về giá đất, đồng thời kỳ vọng các sửa đổi sẽ giải quyết triệt để những vấn đề này, đảm bảo lợi ích của Nhà nước và người dân.
